Tổng quan về bệnh tiền sản giật. Các yếu tố nguy cơ gây bệnh

Tiền sản giật là hội chứng bệnh lý thai nghén, thường xuất hiện từ tuần thứ 20 của thai kỳ và được đặc trưng bởi triệu chứng tăng huyết áp. Đây là một bệnh lý nguy hiểm, có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng cho cả mẹ và thai nhi nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Vì vậy, các mẹ bầu cần phải tìm hiểu tiền sản giật là như thế nào, thế nào là tiền sản giật, tổng quan về bệnh này để có thể phòng tránh cũng như biết cách phản ứng trước những triệu chứng điển hình của nó.

Bệnh tiền sản giật là gì? 

Hội chứng tiền sản giật (trước đây còn gọi là “nhiễm độc thai nghén”) là tình trạng phát triển trong giai đoạn mang thai, có các biểu hiện đặc trưng là tăng huyết áp, protein xuất hiện trong nước tiểu và phù. Nếu không phát hiện sớm và điều trị đúng cách, tiền sản giật sẽ tiến triển thành sản giật, xuất hiện những cơn co giật và hôn mê ở thai phụ, gây nguy hiểm cho cả mẹ và bé.

Biểu hiện của tiền sản giật

Bệnh tiền sản giật có 2 mức độ nặng và nhẹ, biểu hiện cụ thể như sau:

• Tiền sản giật nhẹ: Người bệnh thường có những biểu hiện ban đầu sớm và hay gặp như protein niệu, huyết áp tăng cao bất thường (hơn 140/90mmHg), thiếu máu dẫn đến da hơi tái xanh, mắt mờ, niêm mạc nhợt, thị lực giảm sút.
• Tiền sản giật nặng: Ở mức độ này, ngoài các biểu hiện trên, cơ thể người bệnh còn có những biểu hiện bất thường như vùng thượng vị đau nhức mỏi, men gan tăng, nước tiểu ít, đau nhức đầu, chức năng của gan và thận suy giảm. Đặc biệt khi kiểm tra thấy thai nhi kém phát triển. Tiền sản giật nặng là nguyên nhân chính dẫn tới biến chứng cấp tính-sản giật, đi kèm các cơn giật và hôn mê.

Tất cả phụ nữ trước và trong giai đoạn mang thai nên tìm hiểu tiền sản giật, biết được biểu hiện của nó để có sự chuẩn bị trước những tình huống bất ngờ, tránh bệnh tình diễn biến sang giai đoạn nặng, mang lại những hậu quả đáng tiếc.

Dấu hiệu của bệnh tiền sản giật là như thế nào?

Các dấu hiệu tiền sản giật có thể gồm:

+ Tăng huyết áp: Đây là dấu hiệu xuất hiện sớm và thường hay gặp nhất. Lúc này, huyết áp của thai phụ sẽ lên tới 140/90mmHg hoặc cao hơn, được đo trong 2 lần đo, mỗi lần cách nhau 4 tiếng.

+ Protein niệu, thiểu niệu hay các dấu hiệu khác về thận.

+ Phù trắng, ấn lõm, mềm, thường kèm theo biểu hiện tăng cân nhanh chóng (>500g/tuần hoặc >2250g/tháng). Nặng có thể dẫn tới tràn dịch màng phổi, màng bụng, phù não. Phù do tiền sản giật khác với phù sinh lý, mẹ bầu cần tìm hiểu kỹ tránh nhầm lẫn.

+ Đầu đau và nhức dữ dội.

+ Thị lực giảm sút, mắt mờ, có thể mất thị lực tạm thời hoặc trở nên nhạy cảm với ánh sáng.

+ Đau bụng, thường ở vị trí dưới sườn phải.

+ Buồn nôn hoặc nôn.

+ Suy giảm chức năng gan.

+ Khó thở, xuất hiện dịch trong phổi.

Dấu hiệu của bệnh tiền sản giật

Đôi khi tiền sản giật có thể không xuất hiện dấu hiệu rõ ràng hoặc xuất hiện những dấu hiệu khác. Tốt nhất các mẹ bầu nên đi kiểm tra thai kỳ định kỳ, nếu có bất cứ thắc mắc nào hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ. 

Yếu tố nguy cơ gây tiền sản giật

Theo thống kế, phụ nữ mang thai có tỉ lệ bị tiền sản giật khoảng 6 – 8%. Bệnh hay xảy ra đối với những bà bầu mang thai đầu. Để hạn chế khả năng mắc tiền sản giật, các bà bầu cần tìm hiểu những nguy cơ mắc bệnh để phòng tránh và giảm thiểu những nguy cơ đó.

Các yếu tố nguy cơ gây tiền sản giật gồm:

+ Tiền sử tiền sản giật: Thai phụ đã có tiền sử hoặc thành viên trong gia đình có người đã mắc sẽ làm tăng nguy cơ bị tiền sản giật cho thai phụ.

+ Tăng huyết áp mãn tính.

Phụ nữ bị tăng huyết áp có nguy cơ mắc tiền sản giật

+ Mang thai đầu.

+ Thừa cân, béo phì.

+ Ở những thai phụ mang song thai, tam thai.

+ Khoảng cách giữa 2 lần mang thai là dưới 2 năm hoặc trên 10 sẽ có nguy cơ bị tiền sản giật.

+ Độ tuổi: mang thai ở độ tuổi dưới vị thành niên hay trên 40 tuổi cũng có nguy cơ tiền sản giật cao.

+ Sử dụng phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm.

+ Phụ nữ có thói quen sinh hoạt thiếu khoa học như: hút thuốc, uống rượu bia,…

+ Bệnh sử: một số bệnh như tiểu đường tuýp I, tiểu đường tuýp II, lupus ban đỏ, bệnh thận, mắc một số chứng rối loạn,…

Hậu quả tiền sản giật có thể gây ra

Nếu tiền sản giật ở mức độ nhẹ sẽ không có những ảnh hưởng lớn tới mẹ và thai nhi, nhưng nếu bệnh ở mức độ nặng có thể gây ra các biến những nghiêm trọng như:

Hạn chế tăng trưởng ở thai nhi 

Hội chứng tiền sản giật sẽ ảnh hưởng đến các mạch máu nuôi dưỡng thai nhi. Nếu nhau thai không được cung cấp lượng máu phù hợp, bào thai sẽ không nhận đủ máu, chất dinh dưỡng và oxy. Dẫn đến tình trạng tăng trưởng chậm, khiến thai nhi nhẹ cân hoặc có thể dẫn tới nguy cơ sinh non.

Nguy cơ sinh non 

Nếu có những triệu chứng nghiêm trọng, mẹ bầu có thể được chỉ định sinh sớm để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé. Tuy nhiên, sinh non có thể dẫn tới một số vấn đề về sức khỏe cho bé.

Nguy cơ sinh non ở phụ nữ tiền sản giật

Nhau thai bong non 

Tiền sản giật sẽ làm tăng nguy cơ nhau thai bị vỡ, nhau thai sẽ tách ra khỏi thành trong tử cung trước sinh. Nếu diễn biến đột ngột và nghiêm trọng sẽ gây chảy máu nặng, gây nguy hiểm cho cả mẹ và bé.

Hội chứng HELLP  

Hội chứng này là biến chứng sản khoa, đe dọa đến tính mạng của sản phụ, thường được xem là biến thể của tiền sản giật. Cả 2 loại bệnh lý này đều thường xảy ra trong 3 tháng cuối thai kỳ, đôi khi là lúc sau sinh.

Sản giật

Nếu tiền sản giật không kiểm soát được sẽ dẫn đến tiền sản giật kèm theo các cơn co giật. Nhưng rất khó biết được khi nào tiền sản giật đủ nghiêm trọng để tiến triển lên sản giật. Thông thường sẽ không có bất kỳ dấu hiệu hay triệu chứng nào để dự đoán được sản giật. Sản giật có thể gây nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi. Vì vậy, nếu mẹ bầu đã mắc thì việc sinh sẽ phải tuân theo chỉ định của bác sĩ, dù thai nhi được bao nhiêu tháng.

Tổn thương cơ quan khác 

Bệnh lý này có thể gây những tổn thương cho gan, thận, tim, phổi hoặc mắt; có thể gây chấn thương não, đột quỵ. Điều này sẽ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Hậu quả tiền sản giật

Bệnh tim mạch 

Tiền sản giật sẽ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch trong tương lai, nguy cơ sẽ ngày càng tăng nếu thai phụ sinh non hoặc bị tiền sản giật nhiều lần.

Tiền sản giật là bệnh lý tương đối nguy hiểm. Để giảm thiểu rủi ro mắc bệnh này, các mẹ bầu nên duy trì cân nặng thích hợp, ăn uống khoa học, tập thể dục thường xuyên và không sử dụng các chất kích thích. Đặc biệt, phải khám thai định kỳ để có thể theo dõi thai nhi một cách toàn diện, tránh những rủi ro đáng tiếc.